Know-How Nedir? İş Dünyasında Önemi ve Kullanım Alanları
Know-how kavramı iş dünyasındaki sektörel faaliyetlerde yaygın olarak karşımıza çıkar. Bu kavram firmaların faaliyetleri ve misyonları hakkında önemli ipuçları verir, genel olarak firmaların sektörel bilgi birikimi ve AR-GE çalışmaları ile ilgilidir. Bu nedenle, bir işletmenin faaliyetlerinde know-how kullanımı şirketlerin sektöründeki rakiplerinden ayrılarak avantaj elde etmelerine katkı sağlar. AR-GE çalışmaları gibi birçok farklı alanda bu kullanımdan yararlanılabilir. Peki know-how ne ifade eder? Bu kavramla rekabet avantajı nasıl elde edilir? Nasıl kullanılır? Bu kavramın iş dünyasındaki önemi ve kullanımı ile ilgili merak ettiğiniz tüm detayları bu yazıda bulabilirsiniz.
Know-How Kavramı Neyi İfade Eder?
Know-how kavramı bir işin nasıl yapılacağı konusunda bireylerin uzmanlığı ve bilgi birikimini ifade eder. İş dünyasında know-how kavramı şirketlerin mevcut bilgiyi nasıl kullanarak faaliyetlerini hangi şekilde gerçekleştirecekleri ile ilgili deneyim ve birikimini gösterir. Bu kavram şirketlerin faaliyetlerindeki teknik ve stratejik yönleri, firmaların rakiplerinden öne çıkmak için benimsediği detayları kısacası bilgi birikimi, deneyimlerini ifade eder. Bu, patent edilemeyen teknik buluşların değerinin korunması amacıyla ortaya çıkan bir kavramdır. İşletmelerin kendilerine özel teknik bilgi, beceri ve deneyimleri know-how olarak nitelendirilir. AB teknoloji transferi sözleşmeleri kapsamında know-how işletmelerin özel deneyim ve uygulamaları sonucunda geliştirdiği teknik bilgi olarak ifade edilir. Know-how kullanımı ve transferi için lisanslama amacıyla hukuki sözleşmeler gerçekleştirilir.
Sektörel Bilgi Birikiminin Önemi
İşletmelerin büyüme ve gelişme süreçlerinde uyguladıkları taktik, faaliyetler sonucunda oluşturdukları bir bilgi birikimi ve şirket kültürü vardır. Firmalar bilgi birikim ve kültürel hafızaları sayesinde karşılaştıkları risk ve sorunları profesyonel olarak bertaraf edebilir, piyasadaki dalgalanmaları alacağı tedbirlerle daha iyi yönetebilir. Bu nedenle, sektörel uzmanlık şirketler ve işletmelere rekabet avantajı sağlar. Sektördeki rakiplerine göre işletmelerin bir adım önde olmalarına, müşteri memnuniyetini artırmalarına imkan tanır. Sektörel bilgi birikimi sayesinde işletmeler yeniliklere daha kolay uyum sağlar, AR-GE çalışmaları geliştirerek üretim kalitelerini artırabilir. Bunun yanı sıra, bilgi birikimini iyi kullanan işletmeler hedeflerine daha kısa sürede ulaşma şansına da sahip olur. Bilgi birikimini şirket kültürü haline getirerek katma değer üreten işletmeler piyasada öne çıkmanın yanı sıra prestij, saygınlık ve ekonomik büyüme de elde ederler.
Know-How ile Rekabet Avantajı Yaratmak
İşletmeler sahip olduğu bilgi birikimini etkin kullanarak sektörlerinde rekabet avantajı elde edebilir. Know-how kavramı şirketleri rakiplerinden ayıran, kendilerine özgü deneyim, yetenek ve bilgi birikiminin toplamını ifade ettiği için sektörel rekabette önemli rol oynar. Sektörel rekabet avantajı elde etmek için know-how ile uygulayabileceğiniz stratejiler şu şekilde sıralanabilir:
- Bilgiye dayalı analiz, tahmin ve karar alma: İşletmenin üretim, faaliyet ve hizmetlerindeki tüm süreçlerinde gerçekleştirilen analiz, tahmin yürütme ve karar alma işlemlerinin bilgiye dayalı olarak yapılması bu tutumun bir şirket kültürü haline gelmesini sağlar.
- Bilgi yönetim sistemi kurma: Bilgi yönetim sistemi sayesinde know-how daha etkin bir şekilde yönetilerek kullanılabilir. Şirketler özel deneyim ve becerilerini bilgi yönetim sistemi ile geliştirebilir.
- Sürekli gelişim stratejileri: Know-how kullanarak işletmeler hizmet, üretim ve faaliyetlerini yeniliklere açık bir şekilde sürekli geliştirecek stratejiler benimseyebilir.
- Eğitim programları: İşletmeler çalışanlarına bilgi birikimi güçlendirecek şekilde çalışanlarına sürekli eğitimlerle gelişme fırsatı sunduğunda know-how şirket kültürü haline gelebilir.
- İşbirliği ve ortaklık ile bilgi birikimini artırma: Her işletmenin rekabet avantajı elde etmek için uyguladığı özel stratejiler vardır. Yeni işbirliği ve ortaklıklar şirketler arasında bilgi akışı sağlayarak bilgi birikiminin artırılmasına imkan tanır.
- AR-GE faaliyetleri yürütme: İşletmeler kendi deneyimleri ve araştırmalarıyla bilgi birikimini geliştirerek yani know-how’u kullanarak yeniliklere, teknolojiye dayalı AR-GE faaliyetlerini gerçekleştirebilir. Böylece sektörde rekabet şansını artırabilir.
Know-how şirketlerin sektördeki rakiplerinden ayrı ve özel olarak gerçekleştirdiği uygulamaları kapsar. Bu nedenle, şirketler know-how oluşturarak ve kullanarak piyasada uyguladıkları yeni teknik bilgi ve stratejilerle rakiplerinden ayrılarak rekabet avantajı elde eder. Ayrıca birtakım iş ortaklıkları ve yatırımlar kurmak için de kullanılabilir. Örneğin teknik buluşları ve stratejileriyle öne çıkan şirketlere birçok farklı girişimci çalışmak ve yatırım yapmak ister. Bu durum know-how kullanan işletmelerin sektörde daha fazla büyümesine katkı sağlar.
Lisanslama ve Know-How Transferi
Know-how işletmelere özel teknik bilgi, deneyim ve uygulamaları kapsar. Know-how işletmeler özelinde geliştirildiğinden dolayı kullanımı ve transferi için lisanslama gereklidir. Patent alınamayan teknik bilgilerin lisanslanması amacıyla know-how hukuki sözleşmeleri yapılır. Bu sözleşmelerdeki hüküm ve yükümlülükler kapsamında da işletmeler arasında bilgi akışı, know-how transfer gerçekleştirilebilir.
Yasal düzenlemelere göre know-how patentlenemeyen teknik bilgiyi ifade ettiğinden geliştiren şirketler haricinde diğer işletmeler kullanımı için hukuki sözleşmelere ihtiyaç vardır. İşletmeler kendi teknik bilgi ve buluşlarının herkes tarafından erişilebilir olmasını istemeyebilir. Bu durumda hukuki sözleşmelerle işletmelerin rızası karşılığında know-how transferi gerçekleştirilebilir. Başka işletmeler başka bir firmaya özel teknik buluşları sadece lisanslama sözleşmeleri kapsamında transfer ederek kullanabilir.
Lisanslama sözleşmeleri akiti yapan iki tarafa da sorumluluklar yükler. Lisanslama sözleşmelerinin temelinde know-how (özel teknik bilgi) için güven ve gizlilik söz konusudur. Sözleşmede know-how transferi gerçekleştiren firma teknik bilgiyi sadece kendisi kullanabilir, üçüncü bir tarafa devredemez, sızdıramaz.
Start-up’lar ve Know-How Kullanımı
Start-up’lar özgün hizmet ve ürün geliştirerek pazara sunmak için geliştirilen genç işletmelerdir. Start-up’lar geleneksel girişimlerden farklı olarak yenilikçi fikirlere dayalı olarak büyümeyi hedefler. Bu nedenle, start-up’ların yenilikçi fikirler bularak kendi tekniklerini geliştirmeleri sektörel ilerlemeleri için gereklidir. Bu nedenle, start-up’lar özel ve gizli olan teknik bilgi ve stratejiler yani know-how’u kullanarak sektörde tutunabilir, böylece rekabet avantajı elde edebilir. Know-how’u geliştirmeyen, kullanmayan start-up’lar sektörde tutunamaz ve başarısız olur. Eğer yenilikçi bir fikre sahipseniz ve start-up kurmak istiyorsanız Han Spaces Piyalepaşa ile hayalinizdeki ofisinizi açarak ilk adımı atabilirsiniz.
Know-How’ın Şirket Kültürüne Katkısı
Know-how kullanımı sürekli hale getirilerek bir şirket kültürü haline geldiğinde işletmeler yeniliklere ve inovasyona açık hale gelir. Böylece, üretim, ürün, hizmet ve uygulamalarında bilgi birikimi ve şirket kültüründen faydalanarak know-how’u geliştirerek ticari değer elde edebilir. Ayrıca, sektörde kendilerine özgü stratejiler geliştirerek prestij, başarı ve rekabet avantajı elde edebilir. Know-how bir şirket kültürü haline geldiğinde başarı ve prestij de işletmeler için sürekli hale gelebilir.
Know-How Edinmenin ve Geliştirmenin Yolları
Şirketler know-how olarak oluşturdukları gizli, özel bilgi birikimlerini ve teknik buluşları bilgi yönetim sistemi kullanma, eğitim programları, AR-GE çalışmaları ile edinebilir ya da geliştirebilir. Bilgi yönetim sistemi ile mevcut deneyimlerini, sektörde diğer işletmelerden farklı olarak uyguladıkları adımları geliştirerek know-how üst düzeye taşıyabilir. Bilgi yönetim sistemi işletmelere özel olarak uyguladığı strateji ve uygulamaları depolama, arşivleme ve kurumsal hale getirme imkanı sunar. Know-how işletmelerde kurumsal hale geldiğinde çalışanların bilgi birikimlerini ilerletmesi, yenilik ve inovasyona uyum sağlaması kolaylaşır. Bilgi yönetim sistemi kullanarak, inovasyon ve yenilikleri takip ederek, AR-GE faaliyetleri yürüterek işletmeler know-how’u geliştirebilir. Know-how, yanı sıra yenilikçi ofis çözümleri kullanarak, sektörel işbirliği ve ortaklıklar kurarak da işletmenizi sektörde prestijli hale getirebilirsiniz.
